Dominique fotografeert het waardevolle werk van de bouwers

Op dit moment legt Dominique het bouwproces van The Lobby vast. Wij stelden haar een aantal vragen over haar werk en het volgen van een bouwproject zoals The Lobby. Lees het interview hieronder.

Kun je wat vertellen over jouw werk als fotograaf? Zijn het altijd bouwprojecten of ben je ook gefascineerd door een ander soort fotografie?

"Ik ben opgeleid als fotograaf aan Kunstacademie St Joost in Breda. Op de academie begon ik al met documentaire projecten maar maakte ook vrij werk, waaronder fotogrammen, stillevens, portretten en interieurs. En nog steeds wissel ik de documentaire projecten en opdrachten af met mijn vrije werk. Sinds 1990 heb ik een studio in Woonwerkgebouw Tetterode in Amsterdam. Ik hou van het registreren en documenteren van het alledaagse. Het materiaal, de inspiratiebronnen voor mijn onderwerpen, vind ik terloops dichtbij huis. Ik werk projectmatig en in opdracht in verschillende samenwerkingsverbanden."

"Vaak volg ik mijn onderwerpen voor langere tijd, soms meerdere jaren. Meestal gaat het zo dat ik gefascineerd raak door een onderwerp en/of een bijzondere plek. Zoals 'Alles hier is aangeraakt' ADM de laatste culturele vrijplaats van Amsterdam', een documentaire foto-opdracht over het gekraakte ADM-terrein in de havens West in Amsterdam. Deze plek heb ik twee jaar gevolgd. Geraakt door hoe de ADM-ers uit vrijwel niets een bloeiende, creatieve gemeenschap hadden gemaakt, fotografeerde ik het ADM-terrein en haar bewoners. Het terrein werd in januari 2019 ontruimd. In de documentaire foto-opdracht van Fond Anna Cornelis, 'Containercampus Bijlmerbajes Bajesdorp', fotografeerde ik tussen 2016 en 2018 het gebied rond de Bijlmerbajes, de vluchtelingen in het AZC, de Containercampus en de studenten en het gekraakte Bajesdorp met de krakers en oud-cipiers. Een heel bijzondere plek, die momenteel getransformeerd wordt tot een nieuwe stadswijk Bajeskwartier. Bijna alles wat er stond is nu verdwenen. Daarom leg ik het graag vast."

"Verschillend van mijn documentaire foto-opdrachten zijn in de collectie van het Stadsarchief Amsterdam opgenomen."

Kun je vertellen hoe je betrokken bent geraakt bij The Lobby?

"Mijn eerste meerjaren bouwproject was tussen 2014 en 2016: de bouw van De Hoge Raad in Den Haag. Van de foto's van het bouwproces heb ik in samenwerking met KAAN Architecten een lijvig fotoboek gemaakt: 'De Hoge Raad der Nederlander under construction'. Na dit project volgde ik de sloop van de oude rechtbank Amsterdam en de bouw van de nieuwe rechtbank Amsterdam in opdracht van NACH Consortium. Tijdens dit vierjarige traject 2017/2020 maakte ik halfjaarlijks een fotomagazine van het bouwproces en het fotoboek 'De Nieuwe Rechtbank Amsterdam - bouwen is mensenwerk', een beeldverhaal van de transformatie van sloop naar nieuw gebouw."

"KAAN Architecten, enthousiast over mijn manier van werken, liet de publicaties zien aan Manhave. Zodoende werd ik benaderd om het bouwproces van The Lobby te volgen."

Waarom volg je graag bouwprojecten zoals The Lobby?

"Een bouwproject past goed bij wat ik doe. Ik volg gedurende een langere periode een project, net zoals bij de Bijlmerbajes en het ADM-terrein, alleen wordt er iets nieuws gebouwd in plaats van dat er iets verdwijnt of wordt gesloopt."

"Bij de bouw vind ik het interessant om de transformatie te fotograferen. Vast te leggen wat er allemaal in én onder de wanden en vloeren wordt aangebracht. Want uiteindelijk verdwijnen al deze elementen weer onder nieuwe lagen met nieuwe functies. Ik maak eigenlijk nooit foto's van een gebouw dat af is. Ik fotografeer juist het proces. Ik houd van rauwe dingen, de poëzie daarvan."

"Verder is het fijn dat ik bij deze bouwprojecten heel vrij ben, er zijn geen restricties in mijn fotografie. Ik kan gewoon op gevoel werken en wat mij opvalt vastleggen. Ik vind het ook belangrijk om contact te leggen met de mensen, precies zoals ik het zelf wil."

Wat vind je het mooist aan het proces van de bouw?

"Momenten die eruit springen zijn voor mij vaak kleine onopvallende details: cijfers op een pilaar of een stuk hout, verfvlekken en markeringen. Maar ook materialen of spullen die terloops ergens liggen. Soms kun je meer vertellen aan de hand van sporen van het werk van de bouwvakkers, dan wanneer je ze echt aan het werkt ziet."

Hoe heb je de bouw van The Lobby zien veranderen en vorderen sinds je begon met fotograferen? Zijn er momenten die er voor jou uitsprongen?

"Ik begon met fotograferen toen het nog een stalen staketsel was, met de roestbruine resten van het oude skelet van Crystal House, transparant en iel. Nu is het robuust en monumentaal en is het stalen skelet helemaal ingepakt."

"Ik ben niet zo gericht op highlights of grote momenten. Iedere keer als ik langs ga, zijn er nieuwe dingen te zien. Vaak ben je dan alweer bijna vergeten hoe het er de vorige keer uitzag. Soms zijn het de grote lijnen, dat is mooi om vast te leggen. Maar juist ook de kleine veranderingen. Ik denk niet 'nu ga ik de grote veranderingen vastleggen'. Die kom je vanzelf wel tegen."

Hoe kies je ervoor wat je fotografeert?

"Ik ga op mijn gevoel en eerste indrukken af en laat me verrassen. Omdat The Lobby geen groot project is, kom je vaak op dezelfde plekken op andere momenten. Dan zijn het kleine veranderingen die in het oog springen. Dat vind ik interessant en vaak zelfs ontroerend. Zonder dat je de mensen in beeld brengt zit overal aanraking in. Ook hoe de mannen samenwerken, hun concentratie tijdens het werk vind ik prachtig om te zien."

"Een stapeltje planken lijkt wellicht wat nietszeggend, maar het is door de bouwvakkers zo neergelegd. Achter al die materialen en structuren zit altijd een mens. Dat vind ik heel mooi. Voor de buitenwereld is dat vaak niet zichtbaar. Het gebouw bestaat dan wel uit materialen, maar door de samenwerking van de mensen wordt het dát gebouw."

Hoe werk je samen met het team dat verantwoordelijk is voor The Lobby?

"Ik had bij aanvang contact met de architect en het team, zij brachten mij in contact met Manhave. Meestal gaat het op een informele manier. Langzaam leer ik iedereen kennen die betrokken is bij het project. In het geval van The Lobby begon mijn kennismaking met betrokkenen vorige zomer bij de frietkar. Daar maakte ik kennis met medewerkers van Manhave en Van Waning. De mannen van Van Waning heb ik natuurlijk veel beter leren kennen op het bouwterrein. Sommigen werken er al vanaf dat ze nog jonge jongens waren en dat is voelbaar en zichtbaar. Er hangt een goede werksfeer, ze gaan heel familiair met elkaar om. Eric Lagerwaart, de uitvoerder, is de vaderfiguur."

Hoe selecteer je de foto's die je aan het publiek wilt laten zien?

“Selecteren is niet mijn sterkste kant. Het heeft even tijd nodig voordat ik genoeg afstand heb om een goede selectie te maken. Uit de veelheid aan foto’s die ik maak, maak ik eerst een grove selectie. Vaak zijn het gelijksoortige beelden met kleine verschillen, maar als je de foto's later gaat gebruiken voor een bepaald doeleinde is dat kleine verschil soms heel relevant."

"Van de grove selectie foto’s voor The Lobby maak ik contact sheets. Die stuur ik naar de opdrachtgever, in dit geval Manhave, KAAN Architecten en Van Waning. Zij maken daaruit een eigen selectie. Deze selectie bewerk ik en verstuur ik naar hen in hoge resolutie. Als we besluiten een boek of publicatie te maken wordt de vormgever meestal ook betrokken bij de selectie."

Wat hoop je dat mensen voelen of denken als ze jouw foto's zien?

"Als het gebouw klaar is, zijn alle schroeven, kabels, buizen en stalen balken aan het oog onttrokken. Met mijn foto’s wil ik laten zien hoe ontzettend veel werk er in een bouwproject zit. Dat er tijdens het proces zoveel mooie momenten, vormen en materialen te zien zijn. Via mijn foto's kun je terugkijken in de tijd. Eigenlijk is het een ode aan wat het gebouw was voordat het af was en natuurlijk aan de bouwers."

"Met mijn foto's van de bouwprojecten hoop ik te kunnen laten zien hoe veelzijdig en waardevol het werk van de bouwers is. Hoe zij gezamenlijk met toewijding, aandacht en precisie een bouwwerk tot stand brengen."

Wat is je volgende stap als fotograaf zodra dit project is afgerond?

"Na de afronding van The Lobby neem ik een stapje terug. Normaal gesproken werk ik aan twee meerjarige foto-opdrachten tegelijkertijd, aangezien dit voor mij de verbinding met de buitenwereld is. Deze keer waren het er echter drie. Nu neem ik weer even de tijd voor mijn eigen werk, dat meer gericht is op mijn innerlijke wereld. Eén daarvan is een vervolg op 'Please Paint My Picture', waarbij ik foto’s maakte van bloemenvazen en stillevens die Annemarie Vink vertaalde in schilderijen en monumentale tekeningen. Daarnaast werk ik aan een video-installatie waarin mijn moeder een belangrijke rol speelt: 'De lijnen waarlangs wij lopen' in samenwerking met kunstenaar Danielle van Vree."